“Een heel matig toneelseizoen met weinig uitzonderlijke prestaties”, sprak de juryvoorzitter van dé Toneelprijzen (de VSCD-jury).

Tuurlijk, gewoon zeggen wat je denkt. Alleen qua timing wat onhandig misschien.

Zeker nu alle kunstenaars met de gevreesde LPF in de regering onzekere tijden tegemoet gaan, daar het begrip cultuur niet of nauwelijks in hun verkiezingsprogramma voorkomt. Terwijl het wereldadviesorgaan UNESCO adviseert 1% van de rijksbegroting voor cultuur te reserveren (de regering heeft er nu slechts 0,6% voor over), wil het nieuwe kabinet nog eens gaan bezuinigen op gesubsidieerde werkgelegenheid, waar dus ook de kunsten de dupe van zouden kunnen worden. Dat de massa geen boodschap heeft aan cultuur is een ding, maar dat toekomstige landbestuurders er met de pet naar gooien is onbegrijpelijk. De cultuur van een land is zijn visitekaartje, zijn sterkste wapen, en dat moet allemaal minder?

Neem nu bijvoorbeeld TONEEL. Ik bedoel, de TV hebben we, het filmdoek, internet, boeken, tijdschriften, kranten, schilderijen, beeldhouwwerken. Allemaal kunstvormen waar we van mogen genieten, waar we ons genot en onze troost uit halen, maar waar we tegenaan kijken. Dat is wel wat anders dan de menselijke aanwezigheid die toneel biedt: Voor je neus speelt zich een verhaal af, hetzij tragisch, hetzij komisch, gemaakt en gespeeld door mensen die binnen handbereik van het publiek zijn. Toneel heeft een sociale functie, houdt je een spiegel voor, confronteert met normen en waarden in de samenleving, strooit met inzichten, stemt tot nadenken, en is hierdoor op kleine schaal medeverantwoordelijk voor de wereldvrede. Dit klinkt heel hoogdravend, maar zo is het wel als je een beetje doordenkt.

Dit alles hoef ik mijn collega’s natuurlijk niet te vertellen, die weten wel waar ze mee bezig zijn en zullen zich wel net zoveel zorgen maken als ik, maar het moet even van mijn hart. Ik maak me zorgen sinds een paar mensen, die ook “iets met theater te maken hebben”, de kranten laat koppen dat wat er in het theater gebeurt niet om aan te zien is. Mijn hart krimpt ineen van plaatsvervangende schaamte als ik de woorden van de VSCD-jury lees. Hoe kan je je eigen vakgebied zo verloochenen? Ik ben verbijsterd. En wie zijn die mensen? Schouwburgdirecteuren? Hoe kunnen ze? Ze hebben niet echt hart voor de zaak. Of zijn teveel bezig met belangrijk zijn. En waar baseren zij eigenlijk hun mening op? Hoeveel voorstellingen hebben zij bijvoorbeeld gezien? Alles?

Ik zag afgelopen seizoen zo’n tachtig voorstellingen. Een matig toneelseizoen vond ik het bepaald niet. Matige toneelseizoenen bestaan volgens mij niet. Ik heb genoten van Hans Leendertse als de klungelige doch charmante koning in ‘Leonce en Lena’, van Anne Martien Lousberg met haar extaltische spel in ‘Kleine Luiden’, van de drie acteurs van ‘t Barre Land die zeer virtuoos ‘Het Martyrium’ van Canetti bijzonder toneelleven inbliezen, van Gees Linnebank als de valse doch ontroerende Vrek. Om maar niet te spreken van ‘Vandeneedevandeschrijvervandekoningdiderot’. Echt een staaltje toneelgeschiedenis.
Allemaal gepasseerd door de VSCD. Mij een raadsel.
En begrijp me goed, er is niets tegen een kritische blik of een felle discussie. Nee graag zelfs. Maar wéét hoe de media er mee aan de haal gaat, wéét wat er in de kranten komt te staan.
En nu zijn het politiek gevoelige tijden voor de kunsten. Dus let op wat je zegt.

De Theaterfestivaljury is er overigens aardig in geslaagd een mooie selectie te maken voor Het Theaterfestival. Maar: “moeilijk, moeilijk, een speld in een hooiberg”, was de klaagzang. Nou en. Moet er een keer wat harder gezocht worden of wat beter gekeken of wat scherper geluisterd worden. Wat geeft dat. De parels zijn er tussenuit geplukt. En ik ga er van genieten.

Ik ben echt trots op het Nederlandse toneel. Het bruist van de uiteenlopende toneelstijlen en soms zijn we zelfs toonaangevend voor Europa. Laten we het zo houden, mensen, collega’s, juryleden, meneer de staatssecretaris! Op naar de 1%! Daar hebben we recht op.

Anna Rottier
Anna Rottier is theatermaker bij het gezelschap Polly Maggoo en columniste

zie ook: Kort Nieuws: VNG, 26/5/02

Lees meer

Het Nationale Toneel heeft de muziektheatervoorstelling ‘The Black Rider’ geschrapt, nadat componist Tom Waits geen toestemming gaf voor opvoering. ‘The Black Rider’ zou op 15 maart 2003 in première gaan. Toestemming van regisseur Robert Wilson en de erven van schrijver William Burroughs was al binnen. “We wachten al een jaar op meneer Waits. Hij woont op een heuvel in Californië en is zelfs voor zijn New Yorkse agent moeilijk bereikbaar”, aldus directeur Evert de Jager. “In de zomer kregen we te horen dat hij het opvoeren van al zijn muziek in Europa verbiedt. We weten niet waarom.” (NRC, 29/8/02)

Lees meer

Weer een nieuw regie-genie in de familie! Katharina Wagner, de achterkleindochter van Richard, maakt volgende maand haar debuut als regisseur. De 24-jarige Katharina regisseert op 22 september in het Duitse Würzburg de opera De Vliegende Hollander van haar overgrootvader. Katherina is de dochter van Wolfgang Wagner en de zus van Eva Wagner. (ANP, 26/8/02)

zie ook: Opvallend rustig in Bayreuth

Lees meer

Kort nieuws over Het Theaterfestival. De erejury bestaat dit jaar uit grote belangrijke directeuren; Kees Vuyk van het Theater Instituut Nederland, Martin van Ginkel van het Fonds voor Podiumprogrammering en Marketing en Henk Jan Gortzak van het Amsterdams Fonds voor de Kunst. De State of the Union wordt uitgesproken door Hannah Belliot, wethouder cultuur van Amsterdam. Daarnaast spreekt Michaël Zeeman, voormalig kunstpaus. Nog meer namen: de jury van de Taalunie Toneelschrijfprijs bestaat uit Herwig De Weerdt, Yvonne van den Hurk en Willibrord Keessen. De prijs wordt uitgereikt op 7 september in De Brakke Grond. (VNG, 15/8/02)

zie ook: Dossier Toneelprijzen: De Taalunie Toneelschrijfprijs

Lees meer

Decorontwerper Harry Wich is op 75-jarige leeftijd afgelopen dinsdag in Amstelveen overleden. Wich was jarenlang ontwerper voor de Haagse Comedie, later het Nationale Toneel. (ANP, 22/8/02)

Lees meer

Het gaat goed met het theaterbezoek! In 2001 hebben ongeveer 13,3 miljoen mensen een theater bezocht, ongeveer een miljoen meer dan het jaar ervoor. Dat bleek uit jaarcijfers van de Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties (VSCD). Een woordvoerster van de VSCD noemde de toename fors en onverwacht. “Bovendien is het niet zo dat alleen musicals en cabaret veel bezoekers trekken. Ook dans, klassieke muziek, toneel en amateurvoorstellingen zijn populair. We denken dat het einde van de publieksgroei nog niet is bereikt.” Andere fijne cijfers uit het onderzoek geven aan dat 6300 voorstellingen uitverkocht waren. Dat is 35 procent van de voorstellingen die in grote zalen werden opgevoerd. (ANP, 21/8/02)

zie ook: Podiumkunsten trekken meer bezoekers

Lees meer

Na West-End ligt wellicht binnenkort heel de wereld aan de voeten van onze Jochum ten Haaf. De scouts van Hollywood zijn hem op het spoor. Zo is hij gevraagd voor een rol in de film ‘The Pirates of the Caribbean’, waarin de hoofdrollen zijn weggelegd voor Johny Depp en Geoffrey Rush. Ten Haaf moet er allemaal nog goed over na denken: “Ik wil niet in Londen hoeven smeken om drie zinnen, als ik in Nederland kan kiezen uit tien prachtrollen.” ‘Vincent in Brixton’ wordt in ieder geval opgenomen door de BBC. (NRC, 21/8/02)

zie ook: Jochum ten Haaf naar Londen

Lees meer

De Parade heeft dit jaar weer meer publiek getrokken, de teller staat nu op een kwart miljoen bezoekers, dat is 20.000 man meer dan vorig jaar. Op de laatste avond kreeg Huis a/d Werf een prijs voor de productie ‘Mondo Leone’ van Leon Giesen. Sanne Vogel kreeg de aanmoedingsprijs voor aanstormend Paradetalent. Loes Luca werd bekroond voor haar gehele Parade-oeuvre. (ANP, 19/8/02)

zie ook: Meer bezoekers naar de Parade

Lees meer

De CJP Podiumprijs is dit jaar weer eens gewonnen door een echte toneelvoorstelling: ‘Alles’ van het Syndicaat is de winnaar van 2000 euro en een beeldje. De winnaar krijgt de prijs op 6 september tijdens Het Theaterfestival op uitgereikt. (VNG, 15/8/02)

zie ook: Dossier Toneelprijzen: CJP Podiumprijs 2002

Lees meer

De 23-jarige Nanine Linning, huischoreograaf van het Scapino Ballet in Rotterdam, krijgt de Wim Bary Perspektiefprijs van de stichting Aanmoedigingsfonds voor de Kunsten. De prijs is bedoeld voor is bedoeld voor jong scheppend (niet uitvoerend) theater- en muziektalent. De jury noemt Linning “een van de meestbelovende jonge Nederlandse choreografische talenten van dit moment”. Ze krijgt de prijs onder andere voor haar drie choreografieën van ‘Indecision Ensign’, ‘Neon Lounge’ en ‘Scum’. De uitreiking is op 8 september tijdens het Matinee van het Jaar in de Schouwburg Amstelveen. (ANP, 10/8/02)

zie ook: Dossier Toneelprijzen: Wim Bary Perspektiefprijs 2002

Lees meer